Rektörümüz
Prof. Dr. Abdurrahim Alkış, Van Valiliği, Bahçesaray Kaymakamlığı ve Van
Yüzüncü Yıl Üniversitesi tarafından 6. Düzenlenen “Feqîyê Tayran ve Düşünce
Dünyası” isimli panele katıldı. Panele; Van Valisi Dr. Oğuz Balcı,
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Gülşen Orhan, Bahçesaray Kaymakamı Harun Arslanargun
ve 7 ayrı üniversiteden öğretim üyeleri katıldı.
Van
Valiliği, Bahçesaray Kaymakamlığı ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi tarafından 6.
Düzenlenen “Feqîyê Tayran ve Düşünce Dünyası” isimli panelde konuşan Rektörümüz
Prof. Dr. Abdurrahim Alkış, 16 Yüzyıl şairi ve arifi Feqîyê Tayran’ın yöre
halkı arasında çokça bilinen “Ey av û av! (Ey su, ey su!)” isimli şiirini ele
aldı. Mazmunlarla ifade edilen nefsin mertebelerini varlık mertebeleri
eşliğinde ele alan Rektörümüz Prof. Dr. Alkış Feqîyê Tayran’ın insanın
macerasını sembollerle ortaya koyduğunu belirtti.
“Ey
av (ey su)” şiirinde geçen “su”dan kasdedilen şeyin “insan rûh”u olduğunu
belirten Rektörümüz Prof. Dr. Alkış insan ruhunun da tıpkı nehirlerdeki su gibi
revan olduğunu ve aslî vatanına doğru seyrettiğini söyledi.
“Ey av u av ey av
û av
Ma tu bi aşq u
muhabbetî?
Mewc u pêlan di
avî bilav
Tu ji ku ve tê yî
û tu yê ku ve çî?
(Ey su! Ey su! Ey
su! Ey su! Sen de aşk ve muhabbet mi var?!
Neden sürekli
dalgalanıp durmaktasın, hayırdır!
Nereden
geliyorsun? Nereye gitmektesin?”)
“Yan aşiqê bağê
xwe yî?!
(Yoksa geldiğin
bağa mı aşıksın?!”)
beyitlerinde
insanın hareketinin ve seyrinin aşktan neş’et ettiği vurgulayan Rektörümüz
Prof. Dr. Alkış, tüm kıpırdanma ve hareketlerin sebebinin aşk ve muhabbet
olduğunu ve hareketin hubbî/aşkî olduğunu ifade etti. İnsanların ataları ve
torunları ile beraber bir nehirde beraber aktığını, bir açıdan insanın
atalarının ve torunlarının vâris ve mûrîsi olduğunu ifade eden Rektörümüz Prof.
Dr. Alkış, ruhların “Tayyib/Temiz” ve “Habîs/” olmak üzere ana hatlarıyla iki
kısma ayrıldığını; kimisinin aktığı nehir temiz, şeffaf ve berrak iken
kimisinin de kirli, bulanık ve çamurlu olduğunu dile getirdi.
Rektörümüz
Prof. Dr. Abdurrahim Alkış, Feqîyê Tayran’ın Müküs (Bahçesaray)’dan Cizre’ye
yaptığı seferin de “seyr û sülûk” mertebelerini sembolize ettiğini söyledi. Rektörümüz
Prof. Dr. Abdurrahim Alkış, Feqî’nin yolda gördüğü ve yolculuğunun ilk
mertebelerinde beraberinde gezdirdiği “Tûmâ”nın İblis’i yani şeytanı veya nefsi
temsil ettiğini ve yolda geçirdiği badirelerin nefsin vartalarını açıkladığını
ifade etti. Kasrik Boğazı’nda suyun ilk önce onu boğduğu, ardından suyun beli
hizasına indiği, ardından dizlerine kadar inmesi ve en son olarak topuklarına
vurmasının da nefis mertebelerini beyan ettiğini vurgulayan Rektörümüz Prof.
Dr. Alkış, tasavvufun ilk dört mertebesini aşmanın zorluklarını açıkladı. Feqî’nin
Kasrik Boğazı’nda gördüğü ve kendileriyle konuştuğu teyrların (kuşların) evliyâ
ruhlarını sembolize ettiğini ve bu kuşların kendisine rehberlik, mürşidlik
ettiğini, “feqîyê tayran” diye isimlendirilmesinin de bu nedenle olduğunu
açıkladı. Yolculuğun sonunda Feqî’nin Cizre’de Mîr’in egemenliği alanında bulunan
hazînelerin de esmâ ve sıfât hazîneleri olduğunu belirten Rektörümüz Prof. Dr.
Alkış, buranın tevhîdin merkezi olduğunu ifade etti.
Rektörümüz
Prof. Dr. Abdurrahim Alkış, bölgede son yüzyılda mazmunî ilimlerin kaybolmaya
başladığını bu tür ilimleri bilenlerin sayısının azaldığını, bu tür şiirleri
okuyanların okurken hoş bir hikaye veya Kürdçe edebî bir metin olarak ele
aldığını fakat aslında bu metinlerin bizleri bizlere anlattığını belirtti. Rektörümüz
Prof. Dr. Abdurrahim Alkış, yüzyıllardır devam eden bu manevî silsilenin,
damarların incelmekle birlikte kopmadığını ve silsilenin insanımızı zor
günlerde bir araya getirme potansiyelinin olduğunu belirtti.
Feqîyê
Tayran’ın eserlerinin tasavvufî nazarla henüz şerhedilmediğini ve özellikle
bazı şiirlerinin mazmunlar cihetinden yeniden ele alınması gerektiğini
vurguladı.
Van
Valisi Dr. Oğuz Balcı, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Gülşen Orhan, Bahçesaray
Kaymakamı Harun Arslanargun ve 7 ayrı üniversiteden öğretim üyelerinin katılım
sağladığı sempozyum üç oturum şeklinde sürdü. Oturumların ardından sempozyum, plaket
ve hediye sunumlarının ardından tamamlandı.
12.10.2025 | Basın Yayın Ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü
Web sayfalarımızda yer alan tüm bilgi, doküman, fotoğraf, video, görüntü, metin vb. tüm içerikler, izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden kullanılamaz. Aksi durumda: 5846 sayılı yasa kapsamında hukuki ve cezai işlem yapılır. Şırnak Üniversitesi’nin tüm hakları saklıdır.